حتما می دانید که زبان انگلیسی، سرشار از ضمایر مختلفی است که هریک کاربرد و جایگاه متفاوتی در جمله دارند. ما در مقالاتی مجزا به توضیح ضمایر شخصی، ضمایر مفعولی، ضمایر و صفات ملکی، ضمایر موصولی، ضمایر اشاره و بسیاری دیگر از موارد مختلف پرداخته‌ایم. در این مقاله قصد داریم شما را با معنی، جایگاه و نحوه کاربرد ضمیر موصولی who در جمله آشنا کنیم.
شاید بدانید که واژه who علاوه بر این‌که یک کلمه استفهامی است و معمولا برای سوال در مورد «چه کسی» در ابتدای جملات سوالی قرار می‌گیرد، یک ضمیر موصولی نیز بوده که می‌تواند دو جمله مجزا را به هم پیوند دهد. حال این‌که کاربرد ضمیر موصولی who در جمله به چه صورت است را در ادامه توضیح خواهیم داد.
مثال برای who به عنوان کلمه استفهامی:
Who is that tall man?
He is my father.
آن مرد قد بلند کیست؟ (چه کسی است؟)
او پدرم است.
لیست ضمایر موصولی انگلیسی
اگر بخواهید با لیست انواع ضمایر موصولی آشنا شوید؛ باید بدانید که علاوه بر that، اکثر wh-question ها را می‌توان به عنوان ضمیر موصولی در جمله به کار برد. پس ضمایر موصولی انگلیسی عبارتند از who، whom، where، when، whose، which و غیره.
ما از who و whom برای اشاره به انسان و برخی از جانداران استفاده می‌کنیم. از which برای اشاره به اشیاء و حیوانات استفاده می‌کنیم و that نیز حالتی خنثی دارد و برای اشاره به تمام موارد مورد استفاده قرار می‌گیرد. یعنی ضمیر موصولی that می‌تواند جایگزین who، whom و which شود. در خصوص where و when نیز باید بدانید که یکی برای زمان و دیگری برای مکان استفاده می‌شود. حال این‌که این ضمایر هریک چه معنایی خواهند داشت و چه نقشی در جمله ایفا می‌کنند؛ مبحثی است که در دیگر مقالات به آن پرداخته‌ایم.
به طور کلی ضمایر موصولی در جمله نقش رابط بین دو جمله را ایجاد می‌کنند و با استفاده از جمله‌واره موصولی، توضیحی تکمیلی به کلمه و یا عبارت قبل از خود می‌افزایند.
ضمیر موصولی who
قبل از هرچیز بهتر است بدانید که who به عنوان ضمیر موصولی برای اشاره به افراد، انسان‌ها و گاهی برخی حیوانات خانگی استفاده می‌شود و به طور کلی برای اشیا و دیگر موجودات بی‌جان و یا حیوانات و گیاهان به کار برده نمی‌شود. برای این موارد ما از ضمیر موصولی which استفاده می‌کنیم. معنی ضمیر موصولی who در لغت یعنی کسی که، شخصی که، فردی که و یا حتی خود «که» خواهد بود. مثال:
I saw the man who has saved your life.
مردی که زندگیت را نجات داده است، دیدم.
حال که با معنی ضمیر موصولی who آشنا شدید، باید بدانید که کاربرد این ضمیر در جمله چیست و چه نقشی ایفا می‌کند. در واقع ضمایر موصولی یا ضمایر نسبی که به آن‌ها relative pronouns می‌گویند؛ رابطه‌ای بین یک اسم با جمله‌واره موصولی ایجاد می‌کنند. یعنی این ضمایر دو جمله مختلف را به هم ربط یا پیوند می‌دهند و توضیحی تکمیلی برای اسم قبل از خود به جمله اضافه می‌کنند.
جایگاه ضمیر موصولی who، درست قبل از جمله‌واره موصولی است. یعنی در ابتدای جمله‌واره موصولی ما از ضمیر موصولی who استفاده می‌کنیم و سپس جمله‌واره موصولی که توضیحی تکمیلی به جمله اصلی اضافه می‌کند را می‌آوریم.
واژه who یک ضمیر موصولی فاعلی است. یعنی در جایگاه فاعل جمله‌واره موصولی قرار می‌گیرد و پس از استفاده از آن، دیگر نباید از ضمایر فاعلی استفاده کنیم. چرا که ضمیر موصولی who خودش در نقش فاعل جمله است و تکرار مجدد یک فاعل در جمله‌واره موصولی اشتباه است.
با استفاده از ضمیر موصولی فاعلی who ما می‌توانیم توضیحی تکمیلی در خصوص اسم قبل از آن بیاوریم و اطلاعات بیش‌تری در اختیار خواننده و یا شنونده قرار دهیم. مثلا در مثال بالا:
I saw the man who has saved your life.
جمله‌واره موصولی که بعد از ضمیر موصولی who آمده است توضیحی تکمیلی در خصوص اسم قبل از آن یعنی the man می‌دهد. و برای خواننده یا شنونده مشخص می‌کند منظورمان از آن مرد چه کسی بوده است. اگر در جمله فوق ما فقط می‌گفتیم I saw the man. (یعنی مرد رو دیدم) برای خوانده یا شنوینده مشخص نبود که منظور ما کدام مرد بوده است. با آوردن جمله‌واره موصولی who has saved your life مشخص کردیم که منظور ما دقیقا همان مردی است که زندگی تو را نجات داده است نه کس دیگری.
همان‌طور که اشاره کردیم ضمیر موصولی فاعلی who در نقش فاعل جمله‌واره موصولی است و پس از آن ما دیگر نیازی به اسم و یا ضمیر فاعلی نخواهیم داشت. یعنی در مثال فوق ما نمی‌توانیم بگوییم که:
I saw the man who he has saved your life.
من مردی که او زندگیت را نجات داد دیدم.
آوردن ضمیر فاعلی یا اسمی که نقش فاعل جمله را دارد بلافاصله پس از ضمیر موصولی who کاملا اشتباه است. پس در نوشتار یا بیان چنین جملاتی به این نکته مهم توجه داشته باشید.
پس همان‌طور که اشاره کردیم who یک ضمیر موصولی فاعلی است که به عنوان فاعل جمله‌واره موصولی ایفای نقش کرده و توضیح، تعریف و یا اطلاعاتی در خصوص اسم قبل از خود ارائه می‌دهد. پس از ضمیر موصولی فاعلی who ما باید بلافاصله یک فعل داشته باشیم. توجه داشته باشید فعلی که بعد از ضمیر موصولی who استفاده می‌کنید باید با اسم قبل از خود هم‌خوانی داشته باشد. یعنی اگر جمله‌واره موصولی در حال افزودن اطلاعات به اسمی مفرد است باید فعل آن نیز مفرد باشد و اگر اسمی که به آن اطلاعات می‌افزاید جمع است باید از فعل جمع استفاده کنیم. در ادامه با ذکر چند مثال درک این موضوع را برای شما ساده‌تر می‌کنیم.
مثال برای ضمایر موصولی فاعلی
در این بخش سعی داریم با بیان چند مثال برای ضمیر موصولی فاعلی who کاربرد، معنا و نقش آن در جمله را مشخص کنیم.
Some of my friends who were in the army, quit their jobs to be with us.
برخی از دوستانم که در ارتش بودند، الان شغل‌شون رو ترک کردند تا کنار ما باشند. ( جمله‌واره موصولی who were in the army توضیحی در خصوص اسم قبل از خود یعنی friends می‌دهد. در صورت عدم وجود این جمله‌واره موصولی شما متوجه نمی‌شدید منظور از برخی دوستانی که شغل‌شان را ترک کرده‌اند دقیقا کدام دسته از دوستان بوده است. همان‌طور که می‌بینید ضمیر موصولی who در نقش فاعل جمله‌واره موصولی است و پس از آن ما از ضمیر فاعلی استفاده نمی‌کنیم. نکته دیگر این‌که چون friends جمع است فعل بعد از ضمیر موصولی who نیز به صورت جمع –were- به کار رفته است.)
Mike, who lives in our apartment, is a doctor.
مایک که تو ساختمان ما زندگی می‌کنه یک دکتره. (باز هم توجه داشته باشید که Mike مفرد بوده و فعل بعد از who نیز به صورت مفرد آمده و جمله‌واره موصولی who lives in our apartment نیز توضیحی در خصوص Mike به ما می‌دهد.)
They are the officers who killed our cousin.
آن‌ها افسرانی هستند که دختر عموی ما را کشتند.
The one who will study hard, would pass the exam.
کسی که سخت مطالعه کنه امتحان رو پاس می‌کنه.
I have to talk to the girl who is standing over there.
باید با دختری که اون‌طرف ایستاده حرف بزنم.
کاربرد ضمیر موصولی who در جملات معترضه
قبل از هرچیز بهتر است بدانید که جملات معترضه به جملاتی گفته می‌شود که برای توضیح بیش‌تر یک اسم در جمله می‌آیند. تنها موردی که باید در نظر بگیرید این است که چنین جملاتی بین دو ویرگول (کاما) قرار می‌گیرند و یا اگر در انتهای جمله آمده باشند، قبل از آن یک ویرگول می‌گذاریم. حذف جملات معترضه از جمله، هیچ آسیبی به معنا و مفهوم آن نخواهند زد چرا که اطلاعاتی که اضافه می‌کنند چندان مهم نیستند. در چنین جملاتی نیز ضمیر موصولی who در نقش فاعل جمله معترضه خواهد بود و پس از آن از ضمیر فاعلی استفاده نمی‌کنیم. مثال:
My aunt, who is living in Tehran, will be our guest tonight. (Or my aunt will be our guest tonight).
عمم که تهران زندگی می‌کنه امشب مهمان ماست. (در این مثال اگر جمله معترضه who is living in Tehran را حذف کنیم هیچ آسیبی به ساختار یا معنای جمله وارد نمی‌شود.)
I need to talk to my boss, who is a very angry man. (Or I need to talk to my boss).
باید با رئیسم صحبت کنم که یک مرد خیلی عصبانی است. (در این مثال نیز who is a very angry man یک جمله معترضه است که حذفش آسیبی به جمله اصلی نمی‌زند.)
حذف ضمیر موصولی فاعلی
تا به این‌جای کار، با معنا، کاربرد، نقش و جایگاه ضمیر موصولی who در جمله آشنا شدید و با بررسی مثال‌های متعدد متوجه شدید که ضمیر موصولی who یک ضمیر موصولی فاعلی است و با قرار گرفتن در نقش فاعل جمله‌واره موصولی، به اسم قبل از خود توضیح و تعریفی اضافه می‌کند. حال شاید خالی از لطف نباشد که بدانید در برخی مواقع ما می‌توانیم برای کوتاه‌تر کردن سخن، ضمیر موصولی who را از جمله حذف کنیم بی آن‌که آسیبی به ساختار و یا معنای جمله وارد شود.
در سه حالت زیر ما می‌توانیم ضمیر موصولی who را از جمله حذف کنیم.
- اگر بلافاصله بعد از ضمیر موصولی فاعلی who ما شکل ing فعل را داشته باشیم می‌توانیم ضمیر موصولی who را به همراه فعل tobe بعد از آن حذف کنیم. به صورتی که تنها فعل با ing باقی بماند. مثال:
I have to talk to the girl (who is) standing over there. (Or I have to talk to the girl standing over there).
باید با دختری که اون‌طرف ایستاده حرف بزنم.
We made lunch for the workers (who were) working in our office. (Or we made lunch for the workers working in our office).
ما برای کارگرانی که داخل دفترمان کار می‌کردند ناهار درست کردیم.
- اگر بعد از ضمیر موصولی فاعلی who، ساختار مجهول به کار رفته باشد مطابق گزینه فوق می‌توانیم ضمیر موصولی who را به همراه فعل tobe (یا دیگر افعال کمکی) پس از آن حذف کنیم. این مورد نیز به صورتی است که تنها شکل سوم فعل یا past participle باقی می‌ماند. مثال:
Some of the guests (who have been) invited to the party didn’t come. (Or some of the guests invited to the party didn’t come).
برخی از مهمانانی که به جشن دعوت شده بودند، نیامدند.
The boy (who was) kidnapped is now free. (Or the boy kidnapped is now free).
پسری که ربوده شده بود الان آزاده.
- گاهی جمله وصفی که بعد از ضمیر موصولی فاعلی می‌آید، بیانگر یک عادت همیشگی، یک اصل یا قانون، یک واقعیت یا پدیده طبیعی است. در این صورت نیز می‌توان ضمیر موصولی فاعلی who را از جمله حذف کرد و فعل بعد از آن را به شکل ing دار نوشت. مثال:
The women who live here are all housewives. (Or the women living here are all housewives.)
زنانی که این‌جا زندگی می‌کنند همگی خانه‌دار هستند.
The ones who know two foreign languages are cleverer than the others. (Or the ones knowing two foreign languages are cleverer than the others.)
افرادی که دو زبان خارجی می‌دانند باهوش‌تر از دیگران هستند.
· حال اگر جمله بعد از ضمیر موصولی فاعلی who منفی باشد، پس از حذف ضمیر موصولی باید یک not به قبل از فعل ingدار اضافه کنیم. مثال:
People who don’t know two or more foreign languages are at risk of amnesia. (Or the people not knowing two or more languages are at risk of amnesia).
افرادی که دو یا چند زبان خارجی نمی‌دانند در خطر فراموشی هستند.
ضمیر موصولی who در نقش مفعول
حتما می‌دانید که برای جمله‌واره‌های موصولی مفعولی ما از ضمیر موصولی whom استفاده می‌کنیم که در مقاله‌ای مجزا در خصوص معنا، کاربرد و جایگاه آن در جمله توضیح داده‌ایم. در انگلیسی مدرن اکثر مواقع از ضمیر موصولی who به جای whom برای مفعول استفاده می‌کنند و رفته رفته ضمیر موصولی whom در مکاتبات و محاورات انگلیسی‌زبانان منسوخ می‌شود. پس اگر گاهی در جمله‌ای who را به جای whom برای اشاره به مفعول دیدید؛ تعجب نکنید. چرا که دیگر هم‌چون گذشته استفاده از ضمیر موصولی مفعولی whom در بین کاربران زبان انگلیسی مرسوم نیست. مثال:
I’m in love with the girl who (whom) my mom is talking to.
من عاشق دختری‌ام که مامانم داره باهاش حرف می‌زنه.
He is the man who (whom) I love to be with.
اون مردیه که عاشق باهاش بودنم.
- برای این‌که بدانید who به عنوان ضمیر موصولی مفعولی به چه صورت در جمله کاربرد دارد بهتر است مقاله ضمیر موصولی whom را مطالعه کنید.
کلام آخر
در این مقاله ما سعی کردیم علاوه بر توضیح معنی و کاربرد ضمیر موصولی فاعلی who، با ذکر چندین و چند مثال، جایگاه و نقش آن را در جمله برای شما مشخص کنیم. همان‌طور که متوجه شدید ضمیر موصولی who در ابتدای جمله‌واره موصولی آمده و نقش فاعل آن را ایفا می‌کند و به اسم قبل از خود اطلاعاتی را اضافه می‌کند. گاهی این اطلاعات ضروری است و باید در جمله باشد و گاهی این اطلاعات به صورت جمله‌واره معترضه است و بود و نبود آن چندان اهمیتی در جمله ندارد.
علاوه بر این متوجه شدید که در چه مواقعی می‌توانید ضمیر موصولی who را از جمله حذف کنید. جدای از آن آموختید که ضمیر موصولی فاعلی who در انگلیسی مدرن می‌تواند به عنوان جایگزینی برای ضمیر موصولی مفعولی who, نیز استفاده شود.
اگر دوست دارید انگلیسی را با روشی صریح، ساده و شیرین هم‌چون زبان مادری خود بیاموزید کافی است اپلیکیشن زبانشناس را روی گوشی تلفن هوشمند خود دانلود و نصب کنید و یا از نسخه تحت وب آن استفاده کنید. در این اپلیکیشن می‌توانید با صرف کم‌ترین هزینه ممکن، از بهترین روش‌ها برای آموزش گرامر و واژگان انگلیسی بهره ببرید. با نصب اپلیکیشن زبانشناس دیگر نگران ساعات حضور خود در کلاس نخواهید بود و در هر ساعت از شبانه‌روز که فرصت دارید می‌توانید از آموزش‌های بسیار کاربردی این اپلیکیشن نهایت استفاده را ببرید.
· دانلود نسخه آیفون اپلیکیشن زبانشناس
