حتماً در پروسه‌ی یادگیری زبان برایتان پیش آمده کلمه یا اصطلاحی را ببینید یا بشنوید که قبلاً هم به آن برخورده‌اید اما معنی‌اش را نمی‌دانید. راه‌حل این مشکل کجاست؟ چگونه می‌توانیم کلمات و اصطلاحات جدید را به روش مؤثرتری به‌خاطر بسپاریم؟ در این مطلب با بررسی روش فاصله‌گذاری در تکرار به این سؤال و سؤالات مشابه پاسخ می‌دهیم.
چرا یادگیری لغات مهم است؟
زمان مطالعه‌ی یک کتاب داستان یا تماشای فیلم یا سریالی جدید، با کلمات بمباران می‌شویم. موقع گوش‌دادن به اخبار، علاوه‌بر ساختارهای پیچیده، کلمات و اصطلاحات خبری را می‌شنویم که حتی با وجود تصاویر و ویدیوها، ممکن است درک درستی از معنی آنها پیدا نکنیم. اینجاست که کلمات نقش کلیدی را در درک مطلب ایفا می‌کنند و به ما کمک می‌کنند با سرعت بیشتری با متنی که درحال مطالعه‌ی آن هستیم یا مخاطبی که درحال صحبت‌کردن است، ارتباط برقرار کنیم. برای همین منظور ساختن مجموعه‌ای از دایره‌ی لغات با تنوع موضوعی می‌تواند مسیر یادگیری را برای ما کوتاه‌تر کند.
برای یادگیری لغات باید چکار کنیم؟
شاید این موضوع برایتان تکراری باشد اما چیزی که درمیان روش‌ها و تکنیک‌های یادگیری لغات مشترک است، حفظ کردن کلمات و مرور آن‌هاست. در پاسخ به این سؤال شاید انتظار داشتید یک روش جایگزین به شما معرفی کنیم، اما باید به یاد داشته باشید هر روشی که برای یادگیری مؤثرتر کلمات به شما پیشنهاد می‌شود، در نهایت به این مسیر ختم می‌شود که: ۱. کلمات را حفظ کنید، ۲. به‌صورت مداوم آنها را مرور کنید.
اما چگونه؟ چه تکنیک‌هایی برای یادگیری اصولی کلمات وجود دارد؟
یکی از روش‌های مؤثر برای حفظ کردن کلمات، یادگیری لغات به روش فاصله‌گذاری در تکرار است.
روش فاصله‌گذاری در تکرار چیست؟
این روش تکنیکی تأیید‌شده در یادگیری یک مهارت جدید مثل یادگیری زبان است که بر مبنای دو اصل تکرار و ایجاد فواصل مشخص در دریافت اطلاعات عمل میکند.
در این روش تکرار کردن به‌عنوان یک استراتژی قدیمی و مفید معرفی شده و طبق آن، با تکرار هرچه بیشتر اطلاعات دریافتی یادگیری حاصل می‌شود. اما تکرار کردن به تنهایی نمی‌تواند ما را به نتیجه‌ی دلخواهمان برساند. برای همین به اصل دوم، یعنی ایجاد فواصل مشخص در دریافت اطلاعات نیاز داریم تا بتوانیم به شکلی بهینه کلمات جدید را یاد بگیریم و دانسته‌های قبلی را مرور کنیم.
چرا باید از روش فاصله‌گذاری در تکرار استفاده کرد؟
برای پاسخ به این سؤال باید برویم سراغ نمودار منحنی فراموشی که در نتیجه‌ی تحقیقات Hermann Ebbinghaus روی حافظه و فراموشی به‌دست آمده.
نتیجه‌ای که از تحقیقات ابینگهاوس می‌گیریم ساده است: با گذشت زمان مطالب بیشتری را فراموش می‌کنیم.
ابینگهاوس، به‌عنوان اولین فردی که روی این موضوع تحقیق کرد، متوجه تأثیر پدیده‌ی فاصله‌گذاری شد. او دریافت که یادگیری در مؤثرترین حالت خود زمانی رخ می‌دهد که فواصل زمانی میان تکرارها در طول بازه‌ی زمانی افزایش پیدا کند. بنابراین، زمانی که لغت جدیدی را یاد می‌گیریم، باید به دفعات آن را برای خودمان تکرار کنیم تا به یاد بیاوریم. از طرفی، هرچه بیشتر این لغت جدید را ببینیم، تعداد دفعات کمتری نیاز داریم آن را تکرار کنیم. به بیان دیگر، با فاصله‌گذاری بین تکرارها میزان «فراموشی» کاهش پیدا میکند.
طبق تحقیقاتی که صورت گرفته، در بیش از ۹۶٪ از مواردی که مورد مطالعه قرار گرفته بودند، روش تکرار مطالب با فاصله‌گذاری نتیجه‌ی چشمگیری در یادگیری افراد داشته.
چطور باید از روش فاصله‌گذاری در تکرار استفاده کنیم؟
ساده‌‌ترین راه برای اجرای این روش استفاده از فلش‌کارت است. برای تهیه‌ی فلش‌کارت‌ها می‌توانید به دو شیوه عمل کنید: استفاده از جعبه لایتنر و استفاده از اپلیکیشن‌ها.
در سیستم جعبه لایتنر به‌طور عملی می‌توانید دو اصل تکرار و فاصله‌گذاری را اجرا کنید؛ به این ترتیب که هر یک از لغات یا مفاهیم جدید را روی یک فلش‌کارت کاغذی می‌نویسید و بر اساس میزان یادگیری کلمات را دسته‌بندی می‌کنید. برای شروع می‌توانید ۳ دسته‌بندی برای خود ایجاد کنید:
۱. کلماتی که خوب یاد نگرفته‌اید،
۲. کلماتی که تقریباً یاد گرفته‌اید،
۳. کلماتی که به‌خوبی یاد گرفته‌اید.
این دسته‌بندی به شما کمک میکند تا فواصل تکرار کلمات را در هر دسته برای خودتان تعیین کنید و برای دسته‌ی کلماتی که به‌خوبی یاد گرفته‌اید (دسته‌ی سوم) فاصله‌ی بیشتری مشخص کنید.
اما استفاده از جعبه لایتنر و درست‌کردن فلش‌کارت کاغذی دو عیب بزرگ دارد:
۱. درست‌کردن فلش‌کارت‌ها و نوشتن کلمات روی کاغذ کمی وقت‌گیر است؛
۲. نمی‌توانید همه جا از این فلش‌کارت‌ها استفاده کنید؛
۳. زمان‌بندی فواصل تکرار ممکن است گیج‌کننده باشد و نتوانید آن را به‌خوبی پیاده‌سازی کنید.
برای این سه مشکل چه راه‌حلی وجود دارد؟ استفاده از اپلیکیشن.
یکی از اپلیکیشن‌های مناسب برای اجرای روش فاصله‌گذاری در تکرار، اپلیکیشن زبانشناس است و این امکان را به شما می‌دهد که روی هر کلمه یا عبارت در هر درس کلیک کنید، ترجمه‌ی آن را دریافت کنید و آن را به یک فلش‌کارت برای تکرار و تمرین تبدیل کنید. هر فلش‌کارت شامل معنی، مثال و کلیپ‌هایی است که نحوه‌ی استفاده از کلمات را در کانتکست‌های مختلف به شما نشان می‌دهد. علاوه‌بر آن می‌توانید نکات مهمی را برای یادآوری به فلش‌کارت‌ها اضافه کنید.
مزیت استفاده از اپلیکیشن زبانشناس این است که انگلیسی را ازطریق محتوای آموزشی معتبر مثل موزیک، ویدیوهای آموزشی، کتاب‌های صوتی و دوره‌های آموزشی، و در هر جایی که هستید به شما یاد می‌دهد.
روش به‌کارگیری فاصله‌گذاری در تکرار
با استفاده از فلش‌کارت‌ها کلمات را به این شکل تکرار و فاصله‌گذاری کنید: برای مثال، برای نوبت دوم مرور کلمات، بعد از یک هفته به سراغ دسته‌بندی‌ها بروید. کلماتی که از دسته‌ی اول به‌خاطر دارید وارد دسته‌ی دوم می‌شوند و کلماتی که از دسته‌ی دوم به‌خاطر بیاورید به دستهٔ سوم منتقل می‌شوند. به این ترتیب متوجه پیشرفت خود می‌شوید! در طرف دیگر، کلماتی از هر دسته‌بندی هستند که به‌خاطر نمی‌آورید. این کلمات به دسته‌ی قبلی خود منتقل می‌شوند تا آنها را مجدد و با فاصله‌ی کمتری تکرار کنید. برای آشنایی بیشتر با نحوه‌ی اجرای روش فاصله‌گذاری در تکرار تصویر زیر را ببینید.
همچنین می‌توانید برای نوبت‌های تکرار کلماتی که هنوز یاد نگرفته‌اید، به شکل زیر عمل کنید:
اولین تکرار: روز اول، با یک ساعت فاصله بعد از مطالعه‌ی اولیه
دومین تکرار: روز هفتم
سومین تکرار: روز شانزدهم
چهارمین تکرار: روز سی و پنجم
درمورد فاصله‌ی زمانی بین نوبت‌های تکرار تحقیقات بسیاری انجام شده، اما بر اساس پژوهش‌های Piotr Wozniak و مطلبی که در وبلاگ Chatterbug.com منتشر شده، زمان‌بندی بالا نمونه‌ی مناسبی برای فاصله‌گذاری در تکرار اطلاعات است.
حالا نوبت شماست که درباره‌ی چالش‌های خود در یادگیری لغات برایمان بگویید و اینکه تصور می‌کنید این روش تا چه اندازه می‌تواند در یادگیری لغات جدید به شما کمک کند. اگر از فلش‌کارت و روش فاصله‌گذاری در تکرار استفاده می‌کنید، برای ما کامنت بگذارید و از تجربه‌ی خودتان بنویسید. منتظر شنیدن نظرات شما هستیم.
